Báo Đất Việt – 5 giờ trước 40 lượt xem
Một lần nữa, cách làm báo kiểu “giật gân”, “câu khách” lại bị cộng đồng mạng phê phán khi động chạm đến tên tuổi của một cây đại thụ làng âm nhạc Việt.
Ngày 13/4 vừa qua, một tờ báo mạng Việt Nam đã làm người đọc ngỡ ngàng với một bài viết có tiêu đề “Trịnh Công Sơn dính nghi án đạo nhạc?”. Nội dung bài viết đưa ra nghi vấn ca khúc Con mắt còn lại của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn giống một tác phẩm âm nhạc cổ điển của Mỹ.
Bài viết nhanh chóng được nhiều báo khác đăng tải lại và trở thành đề tài tranh cãi trên nhiều diễn đàn trực tuyến. Trong các cuộc tranh luận, vấn đề chính được đặt xoay quanh chuyện bài hát của nhạc sĩ Trịnh Cơng Sơn “giống” hay “khác” bản nhạc của Mỹ.
Nhưng còn một vấn đề khác không kém phấn quan trọng cũng được rất nhiều người bàn luận. Đó là cách ứng xử của những người đưa tin đối với một nghệ sĩ lớn của đất nước, khi những thông tin nhạy cảm được đưa ra vào thời điểm kỷ niệm 10 năm ngày mất của ông mới diễn ra cách đây ít ngày.
Với những chứng cứ mơ hồ, chưa qua thẩm định của các chuyên gia âm nhạc mà cái gọi là “nghi án đạo nhạc” đối với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã xuất hiện tràn làn trên mặt báo là một điều khó có thể chấp nhận. Nhiều bạn trẻ bất bình khi một số tờ báo vừa qua đã đưa nghệ sĩ đáng kính Trịnh Công Sơn, người đã về với đất mẹ, để đặt ngang hàng với mấy ca sĩ, người mẫu “dính nghi án” đạo nhạc, lộ ảnh nóng. Trên trang WordPress, một blogger bày tỏ quan điểm: “Biển trời âm nhạc mênh mông, có vô tình chạm nhau một chút là lẽ thường tình. Nhạc sĩ Trịnh tài hoa chưa hẳn viết cho mọi người thưởng thức mà chủ thể nói lên tiếng lòng của mình. Không nên dùng từ “đạo”, thế là hết sức xúc phạm”.
Lấy làm buồn vì chuyện tên tuổi Trịnh Công Sơn bị xúc phạm, blogger doidau tâm sự trên Blog Yume: “Sáng nay, mở các trang báo mạng, thấy la liệt những tin dạng: Trịnh Công Sơn dính nghi án đạo nhạc, Trịnh Công Sơn cũng đạo nhạc?… Là một người yêu Trịnh, thông tin trên khiến tôi thật sự ngỡ ngàng. Trịnh mất đã 10 năm rồi, ai sẽ giải thích hay minh oan cho ông đây?
Đạo có nghĩa là ăn cắp, chôm chĩa. Giới văn nghệ sĩ người ta có thể bỏ đi tất cả chỉ để giữ lại riêng mình chữ “sĩ”. Vậy khi mình chưa khẳng định được điều gì mà lại giật cái tít “đạo nhạc” vào cái tên Trịnh Công Sơn, các bạn có còn đạo đức nghề để thấy lòng áy náy?”.
Blogger này kết luận: “Với công chúng yêu nhạc thật sự, Trịnh có “đạo” hay không bài hát ấy, cũng sẽ không làm suy giảm chút nào lòng mến mộ mà họ đã dành cho ông. Lòng mến mộ – nó quá nhỏ bé và tầm thường so với những gì ông đã sống, đã để lại cho đời”.
Trên diễn đàn Aeguitar.org, thành viên ktslevanhoc nhận định: “Trong suy nghĩ giữa người với nhau luôn có đồng cảm, luôn có những suy nghĩ cùng bộc phát giống nhau. Âm nhạc cũng vậy. Việc hai tác phẩm âm nhạc giống nhau một nét nào đó là chuyện bình thường. Chỉ có một bài nhạc mà gán ghép tên bác Trịnh Công Sơn với từ “đạo nhạc” thật là bất công”.
Ngay cả cách sử dụng ngôn từ “dính nghi án” dường như cũng chứa đựng sắc thái thiếu tôn trọng cố nhạc sĩ. Thành viên Lam_blue (diễn đàn Linkhay) bảy tỏ: “Ghét cái từ ‘dính nghi án’ quá. Đưa người đang nằm dưới ba tấc đấc lên để đặt ngang hàng với mấy ca sĩ, người mẫu dính nghi án đạo nhạc, lộ ảnh nóng thì có chấp nhận được không?”.
Thành viên luclac2009 (diễn đàn Web trẻ thơ) không giấu nổi sự ngán ngẩm: “Ôi lại một chiêu ăn theo người nổi tiếng. Cái đáng nói là đặt ra cái gọi là ‘nghi án đạo nhạc’ với một người đã khuất là chẳng ‘chơi đẹp’ chút nào…”.
Đồng tình với nhận định trên, thành viên Euphoria webtretho chia sẻ: “Không thần thánh hóa, nhưng không có nghĩa là mang tên tuổi người ta (nhất là người đã khuất) ra gán với những thông tin nghe hơi nồi chõ rồi xào lại thành bài. Một nửa cái bánh mì thì vẫn là bánh mì, nhưng một nửa sự thật thì không phải là sự thật, nữa là đây còn chả có mẩu bánh nào”.
Nghi vấn Trịnh Công Sơn đạo nhạc được nhà văn kiêm blogger Trương Thái Du đặt ra trên blog cá nhân của mình vào ngày 10/4. Để viện dẫn cho nghi vấn, blogger này đã đưa ra bản phối tác phẩm The Syncopated Clock của Leroy Anderson sáng tác năm 1945 và được Gontiti phối khí năm 1983 và bản phối Con mắt còn lại của Trịnh Công Sơn sáng tác năm 1992 để so sánh với bản phối acappella do 5 Dòng kẻ trình bày. Trước một tượng đài âm nhạc và có nhiều fan như nhạc sĩ họ Trịnh, Trương Thái Du đã rất thận trọng cho rằng, có thể trong vô thức, tác phẩm này được đạo lại mà tác giả không hay. Theo blogger này, khi tiếp xúc hai bản nhạc, người nghe dễ dàng nhận thấy sự giống nhau giữa giai điệu hai ca khúc, đặc biệt ở đoạn dạo đầu.
Dòng tin bài khác:
Quốc Lê
Giới làm nhạc tỏ ra bức xúc khi gần đây, trên mạng đang dấy lên nghi vấn cố nhạc sĩ tài hoa ‘copy’ một tác phẩm cổ điển của Mỹ khi sáng tác ‘Con mắt còn lại’. Ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh cho rằng, đây là một sự xúc phạm anh trai cô.
> Ca sĩ Việt ngẫu hứng với nhạc Trịnh/ Thế giới hội họa đa sắc của Trịnh Công Sơn
Những hoạt động kỷ niệm 10 năm ngày Trịnh Công Sơn ra đi chưa kịp lắng thì trên mạng xôn xao chuyện ca khúc Con mắt còn lại của cố nhạc sĩ (sáng tác năm 1992) có giai điệu giống tác phẩm The Syncopated Clock của Leroy Anderson (sáng tác năm 1945), nhất là ở đoạn dạo đầu.
Clip
* “The Syncopated Clock” của Leroy Anderson
* “The Syncopated Clock”, bản phối năm 1983 của Gontiti
* “Con mắt còn lại” của Trịnh Công Sơn – 5 Dòng Kẻ hát
* “Con mắt còn lại” – Hồng Nhung hát
Thông tin này do một blogger đăng tải với dẫn chứng là bản phối có nhiều nét tương đồng của 2 ca khúc trên. Bản phối The Syncopated Clock được Gontiti phối khí năm 1983, còn bản phối Con mắt còn lại là tiết mục nhóm 5 Dòng kẻ trình bày trong chương trình Rơi lệ ru người, diễn ra tại TP HCM kỷ niệm 7 năm ngày Trịnh Công Sơn mất.
Con mắt còn lại của Trịnh Công Sơn được sáng tác năm 1992, lấy nguyên câu thơ “Còn hai con mắt khóc người một con” trong bài thơ Mắt buồn của thi sĩ “điên” Bùi Giáng. Còn The Syncopated Clock được Leroy Anderson viết năm 1945 khi phục vụ quân đội Mỹ. Tác phẩm này được ghi âm vào năm 1950, được chọn làm nhạc nền cho “Late Show” – chương trình TV thu hút lúc bấy giờ, khiến âm nhạc Anderson được nhiều người biết đến.
Ngay khi nghi vấn được đăng tải, nó lập tức dấy lên làn sóng tranh luận sôi nổi từ các khán giả yêu và quan tâm nhạc Trịnh.
Ca khúc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn làm rung động hàng triệu trái tim người yêu nhạc. Ảnh: Tư liệu
Ca khúc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn làm rung động hàng triệu trái tim người yêu nhạc. Ảnh tư liệu.
VnExpress ghi nhận ý kiến của những nhạc sĩ, ca sĩ – giới chuyên môn gắn bó với dòng nhạc Trịnh về vấn đề này.
Nhạc sĩ Hoài Sa – người hòa âm, đạo diễn âm nhạc cho nhiều chương trình nhạc Trịnh – cho rằng, sự so sánh này không có căn cứ và “vô cùng nhảm nhí”. Anh giải thích: “Đây là nhạc country, tất cả ca khúc thuộc dòng nhạc này đều giống nhau về nhịp, phách, tốc độ và hòa âm… Đây cũng được xem là cái chuẩn để các nhạc sĩ sáng tác ra các tác phẩm thuộc dòng nhạc này”.
Nhạc sĩ còn cho biết, dòng nhạc country có nguồn gốc từ Mỹ, nên nhiều ca khúc nhạc nhẹ Việt Nam có đôi chút nét giống là điều không tránh khỏi. “Nhưng không vì thế mà đặt ra nghi vấn nhạc sĩ Trịnh Công Sơn ‘đạo nhạc’. Tôi có thể kiếm ra trên dưới 50 ca khúc có bản phối tương tự bản phối của The Syncopated Clock của Leroy Anderson”, Hoài Sa bức xúc.
Nhạc sĩ Hoài Sa là đạo diễn âm nhạc, nhạc sĩ hòa âm phối khí nhiều chương trình nhạc Trịnh. Ảnh: st.
Bất bình cũng là cảm giác của nhạc sĩ Trần Mạnh Tuấn ngay khi nghe được thông tin này. Theo anh, những người đưa ra nghi vấn này không phải là những người làm nhạc. Sau khi nghe qua 2 bản phối mà blogger dẫn chứng, Trần Mạnh Tuấn cho biết, giữa hai ca khúc The Syncopated Clock và Con mắt còn lại hoàn toàn khác nhau, chỉ giống nhau ở 3 nốt đầu.
“Âm nhạc là sự kế thừa và mỗi nhạc sĩ khi sáng tác có sự trùng lắp là điều hiển nhiên. Nhưng với tư cách và âm nhạc của Trịnh Công Sơn thì không thể nói Trịnh đi copy nhạc của người khác. Tôi cảm thấy buồn và nực cười cho những người kém hiểu biết khi đưa ra thông tin này với một nhạc sĩ như Trịnh Công Sơn”, Trần Mạnh Tuấn nói.
Ca sĩ Ánh Tuyết cũng kịch liệt phản đối việc nghi ngờ nhạc sĩ Trịnh Công Sơn “đạo nhạc”. Chị chia sẻ, ca khúc Con mắt còn lại lấy từ ý thơ của Bùi Giáng khi ông bị rớt mắt kính và ngẫu hứng làm thành thơ. Từ chi tiết này, Trịnh Công Sơn viết nên giai điệu của ca khúc dựa trên sự tinh nghịch của thi sĩ “điên”.
Còn về vài nốt nhạc giống nhau giữa hai bản phối, Ánh Tuyết cho rằng, đó là sự giống nhau vô tình của những tâm hồn âm nhạc lớn.
“Nếu nói sự giống nhau thì trên đời này có rất nhiều sự giống nhau không thể giải thích nổi. Tôi khẳng định anh Sơn không đạo nhạc. Nếu dựa vào tâm hồn anh, lối sống của anh thì không bao giờ có chuyện ăn cắp nhạc của người khác. Việc nói Trịnh Công Sơn đạo nhạc là xúc phạm anh và xúc phạm đến hàng nghìn trái tim yêu nhạc Trịnh”, chị nói.
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và em gái – ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh. Ảnh tư liệu.
Phía gia đình Trịnh Công Sơn không phản hồi gì nhiều về chuyện này vì cho rằng đây là chuyện bịa đặt, xúc phạm đến danh dự của Trịnh Công Sơn. Mong muốn của gia đình là khán giả hãy tìm đến những người có chuyên môn để thẩm định.
Trịnh Công Sơn (28/2/1939 – 1/4/2001) là một trong những nhạc sĩ lớn của tân nhạc Việt Nam. Ngoài nhạc, ông còn được xem là một nhà thơ, một họa sĩ.
Trịnh Công Sơn sáng tác khoảng hơn 500 ca khúc, không những mang đậm phong cách riêng mà còn gửi gắm nhiều triết lý. Ông từng lý giải: “Tôi chỉ là một tên hát rong đi qua miền đất này để hát lên những linh cảm của mình về những giấc mơ đời hư ảo”.
Tình yêu là đề tài lớn nhất trong các tác phẩm của Trịnh Công Sơn. Những bản tình ca chiếm đa số trong danh mục nhạc phẩm. Khả năng viết nhạc tình của họ Trịnh tưởng chừng không biết mai một theo năm tháng. Hàng loạt ca khúc ra đời, nhận được sự yêu mến của đông đảo khán giả yêu nhạc nhiều thế hệ.
Năm 1972, ông đoạt giải thưởng Đĩa Vàng ở Nhật Bản với bài Ngủ đi con qua tiếng hát của ca sĩ Khánh Ly. Năm 1985, đoạt giải Nhất cuộc thi “Những bài hát hay nhất sau 10 năm chiến tranh” với bài Em ở nông trường, em ra biên giới.
Năm 1997 ông đoạt giải thưởng lớn của Hội nhạc sĩ cho chuỗi bài hát: Xin trả nợ người, Sóng về đâu, Em đi bỏ lại con đường, Ta đã thấy gì đêm nay.
Năm 2004, Giải thưởng Âm nhạc Hòa bình Thế giới được trao cho Trịnh Công Sơn vì “lý tưởng hòa bình mà ông đã đấu tranh không mệt mỏi cho nhân loại”.
Tháng 3/2011, Hội đồng nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế thông qua việc đặt tên của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cho con đường dài 600 mét, rộng 11 m lát nhựa mới mở ven sông Hương, TP Huế.
Hoàng Dung
Trương Thái Du's Blog 
Recent Comments